B, 1. drugo slovo u svim alfabetima, koji su potekli iz semitskoga. Iz sinajskog je preneseno u semitski, dakle i hebrejski, a posredovanjem Feničana u grčki. Iz zapadnog grčkog alfabeta južne Italije ili Velike Grčke preuzeli su ga Rimljani, a iz latinskog okruglog pisma monasi srednjega vijeka u svoje uglato ili frakturno pismo. Kako se b u grčkom jeziku srednjega vijeka izgovaralo kao v, na pr. grčki basileus »kralj«, bizantsko-grčki vasilej (odatle ime Vasilije), dobilo je slovo b vrijednost glasa v i u ćirilici, koja je potekla iz grčkoga pisma, kako se čitalo u kasnijem srednjem vijeku. B se kao i druga slova razvilo iz slikovnog pisma. U najstarijim spomenicima ima oblik šatora ili kuće, što mu hebrejsko ime beth (grč. betha) i znači. To je zvučan bilabijalni konsonant ili dvousneni suglasnik. Pri izgovaranju toga glasa titraju napete glasilnice, a zrak struji kroz njih do zatvorenih usana, koje se pri tom naglo otvaraju. Nalazimo ga u indoevropskom prajeziku i u mnogim indoevropskim jezicima. Ispor. lat. labor »padam« sa srodnom slavenskom riječi slab. U germanskim jezicima razvilo se iz indoevropskog b pragermanski p, ispor. gotski slepan »spavati«. To se germansko p pretvorilo u južnonjemačkom jeziku u glas f; ispor. njem. schlafen »spavati« (u pravezi s lat. labor i slav. slab). G. Š.

2. U glazbi drugi ton nekadašnje prirodne osnovne ljestvice: A B C D E F G. Kad se osnovna ljestvica počela računati od tona c (zbog razvitka tonalnog osjećaja dur-ljestvice), ton B nazvaše H, a B postade oznaka za sniženi ton H. Razlog uvođenju naziva H je i u tom, što se kod štampanih nota počeo tip slova h upotrebljavati umjesto znaka povratilice ♮ (znakovi su uostalom i slični). Ipak u Nizozemskoj i Engleskoj ostade staro značenje tona B za veliku sekundu iznad A, dakle za ton, koji se drugdje naziva H; zato se u Nizozemskoj i Engleskoj Schubertova H-mol simfonija zove »B minor«, a Beethovenova B-dur simfonija se zove »B major«.

Dvostruki znak za ton B: i to ♭ = rotundum (lat. »okrugli«), molle (lat. »mekan«), i ♮ = quadratum (lat. »četvorast«), durum (lat. »tvrd«), seže još u 10. st. Prvi ih je pisao opat Odo od Clunyja, kome pripisuju Dialogus de musica. U njima je izvor i ostalim znakovima akcidentalija, napokon i nazivima dur, mol.

B. je kratica za Basso, na pr. c. B. = col Basso; C. B. = Contra-Basso; B. c. = Basso continuo. U Engleskoj Mus. B. = Musicae Baccalaureus. B. Š.

3. U kemiji kao kratica (simbol) označuje B elemenat bor.