DURA-EUROP, stari grad u Mezopotamiji. Bilo je u tom području više mjesta toga imena, ali je najznatniji bio utvrđeni grad na uzvisini iznad Eufrata. Po nekim poviestnim podatcima osnovao je na mjestu stare Dure neki makedonski namjestnik Nikanor nov grad i nazvao ga Europ, koje je ime nosilo više mjesta u Makedoniji. Znamo iz starih izvora, da je grad imao helenistički značaj, da su u gradu kasnije vladali i Parti, i da su ga u drugoj polovici 2. st. pos. Kr. zauzeli Rimljani. Izvori spominju više puta bojeve između rimske vojske i Perzijanaca. G. 244 pos. Kr. poginuo je u okolici grada rimski car Gordian III. za vojničke pobune. Njemu je tu bila podignuta veličanstvena grobnica, koja je navodno ostala prazna, jer je tielo carevo bilo preneseno u Rim. U drugoj polovici 3. st. napustili su Rimljani grad. Kako je u tom kraju bilo izmiešano žiteljstvo, vidi se po tom, što nam se kaže, da je nadpis nad Gordianovom grobnicom bio izpisan grčkim, latinskim, perzijskim, hebrejskim i egipatskim jezikom.

Počevši od g. 1921 obavljena su na području toga grada obsežna izkapanja, koja su odkrila veoma velik broj spomenika. Prva je veća izkapanja izveo belgijski profesor Franz Cumont (v.), a onda je nastavila američka arheoložka škola sveučilišta Yale pomagana od francuzke vlade. Izkopana su dva hrama, jedan od njih posvećen bogu Belu, jedno svetište za kult rimskih careva, jedna veća palača, kupelj, jedna gradska vrata, ceste te visoki gradski zidovi. Neke su građevine još iz helenističkoga doba. Sjeverno od grada odkriven je i očišćen rimski slavoluk, po ostatcima nadpisa po svoj prilici iz kraja 2. st. pos. Kr. Nadpisi u zgradama, oružje i nakiti nađeni u grobovima daju nam sliku o javnom i privatnom životu u tom gradu. Našli su se i mramorni reliefi pa zidne slike (freske), većinom s liturgijskim prizorima. Jedan ostatak veće freske prikazuje boj Rimljana s Perzijancima. U ruševinama kršćanske crkve našle su se zidne slike (freske), slikane u antiknoj maniri, a prikazuju prizore iz života Kristova.

LIT.: F. Cumont, Fouilles de Doura-Europos, Pariz 1926; Baur i Rostovzeff, The excavations of Dura-Europos, Preliminary Report, New Haven 1929.V. H.