ALENCAR, José Martiniano de, * 1. V. 1829, † Rio de Janeiro 12. XII. 1877, brazilski pisac i političar. Bio je zastupnik i ministar. Istakao se kao sjajan govornik. Isprva je pisao pripovijesti iz društva, a romanom O Guarany (1857) uveo je u brazilsku knjigu romantičke doživljaje iz života Indijanaca. Glavno mu je djelo Iracema, povijest ljupke indijanske djevojke, koja se zaljubi u svoga bijelog hidalga, pa ga slijedi, ponizno i vjerno, sretna, što može za nj trpjeti i umrijeti. I druga mu djela obrađuju motive iz doba kolonijalnog osvajanja, tako na pr. As minas de prata (1862—5), O gaucho (1870), Ubirajara (1877). Iz suvremenog života su mu pripovijesti Luciola, O tronco do Ipé, Senhora, a isto tako Os filhos de Tupan (u stihovima).